Bijdrage van Jane Gondwe

Mijn naam is Jane, ik kom uit Malawi en ik ben de coördinator van een van de vele centra van het programma DREAM (Disease Relief through Excellent and Advanced Means) van Sant’Egidio, die geopend zijn in heel mijn land en in elf andere Afrikaanse landen. Het programma begon in 2002 met als doel AIDS en ondervoeding te voorkomen en genezen. Tegenwoordig gaat het niet alleen om de behandeling van infectie-ziekten, maar ook chronische ziekten en de screening voor vroegtijdige diagnose van kanker. De behandeling is voor iedereen gratis. Momenteel neemt DREAM de zorg op zich voor 500.000 zieken en men heeft berekend dat het programma meer dan 3 miljoen personen in verschillende trajecten vorming heeft gegeven en daarnaast voedings-, gezondheids- en sociale ondersteuning. Het betreft een groot gezondheidsprogramma dat is opgezet vanuit het recht op zorg, in het bijzonder voor de armen. DREAM is een kans geworden, een gelegenheid om een beslissende verandering te initiëren en te realiseren op meerdere terreinen: gezondheidseducatie voor de armen, de rechten van de mens, een nieuw bewustzijn voor vrouwen, een cultuur van werk en de ontwikkeling van een 'civil society'. Het is een programma dat de geschiedenis van AIDS in Afrika heeft veranderd en dat mijn geschiedenis veranderd heeft, zoals dat van duizenden zieke Afrikanen. Nu ben ik een vrouw met waardigheid, naar wie vele zieken in mijn land komen en om hulp vragen. Ik word vaak uitgenodigd om te spreken in internationale conferenties over AIDS in Afrika, maar vijftien jaar gelden was mijn leven heel anders.

In 2001 werd mijn echtgenoot, helaas veel te laat, gediagnosticeerd met AIDS. De medicijnen voor de behandeling waren nog niet beschikbaar in mijn land en hij stierf in 2004. Het leven werd erg moeilijk voor mij en mijn drie kinderen. We werden uit ons huis gezet. Ik bleek ook HIV te hebben en daarom kreeg ik ontslag op de school waar ik doceerde. In korte tijd werd ik, zowel voor mijn familie als voor de samenleving, iemand die geen identiteit en geen rechten had; ik was zieke verschoppeling.

Ik was zonder enige hoop, huilde en wilde sterven. Ik tastte in het duister, maar op een dag zei een vriendin dat er een behandeling was, dat in Blantyre, in mijn stad een centrum bestond waar ik een therapie kon krijgen en de zorg die ik nodig had, gratis. Zo is het gekomen dat ik de Gemeenschap van Sant'Egidio heb ontmoet, die voor me heeft gezorgd in het programma DREAM. In het begin van de jaren 2000 waren er in Malawi geen antiretrovirale geneesmiddelen om AIDS te behandelen, of eigenlijk waren er weinig en er moest voor betaald worden. Ontdekken dat je AIDS had, was voor velen als een veroordeling tot de dood en inderdaad overleden vele, vele personen in deze jaren. 

DREAM heeft de antiretrovirale medicijnen in Afrika geïintroduceerd voor allen en heeft de hoop op leven teruggegeven. De behandeling was een blijde boodschap voor de zieken die nu ook een toekomst konden hebben. Zoals de Barmhartige Samaritaan in het evangelie, is Sant'Egidio in Afrika gestopt bij de zieken, heeft de wonden van het lichaam en van de ziel van vele mensen verzorgd en heeft hun leven teruggegeven.

Vandaag bedank ik Sant'Egidio omdat de behandeling die mij gratis is gegeven, mijn geschiedenis heeft veranderd en die van mijn kinderen en ook die van mijn land. Vandaag ben ik in goede gezondheid. Op het moment dat ik mij opnieuw sterk voelde, ben ik begonnen met studeren en ik heb mijn diploma gehaald. Bovendien kan ik met mijn werk niet alleen mijn familie onderhouden, maar ben ik ook de stem geworden van vele zieken in mijn land en in Afrika die geen stem en geen rechten hebben. De behandeling en de nabijheid, de liefde die ik ontvangen heb van vele vrienden van het programma DREAM, hebben me helemaal genezen, en niet alleen mijn lichaam; in tegendeel, in mijn ziekte heb ik mijn waardigheid ontdekt, ik heb de waarde beseft van mijn leven en van iedereen. Alles wat onmogelijk was is mogelijk geworden. Het was alsof ik herboren was. Ik herinner me mijn eerste geboorte niet, maar de tweede zal ik nooit vergeten, toen mijn leven is teruggegeven.

De vele moeilijke momenten die ik heb beleefd, hebben me tot een voorbeeld gemaakt voor anderen. Ik wil teruggeven wat ik heb ontvangen, gratis, om de hoop op genezing die mijn leven veranderd heeft, door te geven met mijn stem, mijn kracht en mijn liefde, aan alle mensen die ziek zijn. Vandaag kan ik tot velen spreken over verrijzenis.

Ik had mezelf vaak afgevraagd: Waarom ik? Ik, die niet geliefd was, die in de steek was gelaten door mijn familie en vrienden, waarom ik?

Ik werd gezien als een waardige persoon die gered moest worden. Mijn leven werd belangrijk geacht, ook al had ik niets gedaan om dat te verdienen. Er werd van mij gehouden op een concrete manier, door mij zorg en medicijnen te geven en ook zoveel hoop. Liefde ontvangen was de ervaring die me weer tot leven bracht, in een leven dat veel mooier en gelukkiger was dan mijn eerste leven. Door de zorg die ik ontving ging ik andere mensen op een nieuwe manier beoordelen, kreeg ik een nieuwe manier om naar de pijn van zovele mensen te kijken. Ik begreep dat het leven altijd gerespecteerd en beschermd moet worden, zeker als het zwak en ziek is, omdat elke mens beeld van God is. Dit is de fundamentele waardigheid die niet afgenomen kan worden of ondermijnd. De liefde die ik ontving bracht nieuwe gevoelens van medeleven voort, wat een bevrijdende kracht voor mijn leven was en voor het leven vele andere Afrikaanse vrouwen.

Daarom heb ik besloten om me in te zetten voor de zorg van zovele moeders met AIDS, om vele levens te redden en ook om hun kinderen gezond geboren te laten worden en opgroeien.

Om hen te ondersteunen, niet alleen bij de vele fysieke, maar bij de emotionele problemen, die veroorzaakt worden het stigma en de discriminatie waaronder ze gebukt gaan. Het leven van een moeder redden is een kind redden, maar het betekent ook een familie redden. Want de vrouwen zijn de ruggengraat van de Afrikaanse samenleving. Ik ben ook erg trots dat er de laatste paar jaar geen zieke kinderen geboren zijn bij de seropositieve moeders in onze DREAM centra in Malawi. Dit is een overwinning van de medicijnen en ook een overwinning van de liefde.

In de afgelopen 15 jaar hebben we, met andere zieke vrouwen zoals ik, de I DREAM associatie in vele Afrikaanse landen gerealiseerd. Het belangrijkste doel is de toegang tot behandeling te verdedigen als een mensenrecht dat gerespecteerd moet worden zonder onderscheid naar ras, religie, leeftijd of enige sociale of economische voorwaarde, en dat over AIDS gesproken moet kunnen worden zonder angst of schaamte. Maar we willen dat ook vele anderen genezen worden door ons werk; niet alleen mensen met AIDS maar ook de velen die andere ziektes hebben die zich verspreiden door Afrika, zoals chronische ziektes en kanker. Mensen hoop geven dat ze genezen kunnen worden, hoop geven op leven. We gaan naar hun huizen, de buurten, de straten, de scholen en de markten om te vertellen hoe wij genezen werden en we communiceren hoop. Wij vrouwen veranderen samen de geschiedenis van onze landen en bouwen bruggen die zieken nabij mensen brengen die niet ziek zijn. DREAM is voor velen een kracht van gezondheid en redding geworden.

Lees verder in het Engels