VREDESAPPEL
Op uitnodiging van de Gemeenschap van Sant’Egidio zijn wij, mensen van verschillende godsdiensten, samengekomen in Antwerpen, in het hart van Europa. Deze plek onderging honderd jaar geleden de verschrikking van de Grote Oorlog, een Europese oorlog die een Wereldoorlog werd. In deemoed houden wij de herinnering levend aan de talloze gesneuvelden en herhalen: Nooit meer oorlog!
Vandaag is de oorlog teruggekeerd op Europese bodem, en in andere delen van de wereld vernietigt hij eeuwenoude samenlevingsverbanden. De oorlog doet onnoemelijk veel mensen lijden.
Wij hebben geluisterd naar het gebed van miljoenen vluchtelingen en ontheemden, het gebed van wie vraagt om niet van honger en dorst te moeten sterven, van wie ver van hier lijdt aan een behandelbare ziekte. We hoorden de vraag naar waardigheid van de armen, de nood aan rechtvaardigheid van de volkeren, de smeekbede die opstijgt uit de periferieën van de wereld.
De wereld heeft ruim de mogelijkheden en de tijd gehad om vrede te bouwen, om afstanden te verkleinen, om problemen af te wenden voordat de crisissen te groot werden. We hebben echter veel gelegenheden voorbij laten gaan. Maar nu is het tijd om beslissingen te nemen, niet om te berusten.
De oorlog en het geweld in vele hoeken van de wereld zijn erop gericht grenzen te hertekenen. Ze willen levensvormen wijzigen en de manier waarop wij naar de ander kijken veranderen. De wereld is geglobaliseerd en dreigt tegelijk de zin voor een gemeenschappelijk lot te verliezen.
Ingrijpende ziektes zoals verdeeldheid en berusting maken alles moeilijk. Ze doordringen en verzwakken de religieuze gemeenschappen, de politiek, de internationale structuren en instellingen.
De godsdiensten zijn geroepen om zichzelf te ondervragen: zijn ze in staat gebleken de zoektocht naar een gemeenschappelijk lot te bezielen, of werden ze meegesleept in de logica van het conflict? De godsdiensten kunnen nochtans veel. Ze kunnen een hart en een ziel geven aan de zoektocht naar vrede als lotsbestemming voor alle volkeren.
Vandaag nemen wij de verantwoordelijkheid voor de vrede op ons, nu te weinig mensen dromen van vrede.
De wereldgodsdiensten zeggen vandaag met meer kracht dan gisteren: de heilige oorlog bestaat niet. Anderen uitroeien in naam van God is altijd godslastering.
Anderen uitroeien en zich hierbij op Gods naam beroepen, is niets anders dan gruwel en terreur.
Wie zo handelt, verwijdert zich van de zuivere godsdienst, verblind door haat, en vernietigt deze godsdienst die hij beweert te verdedigen.
Laten we ons in deze moeilijke tijd inzetten om het leven te verdedigen van broers en zussen met een andere godsdienst dan de onze, die bedreigd worden.
Laten we samen werken aan de toekomst van de wereld, in de wetenschap dat de oorlog een grote dwaasheid is en dat de vrede een te ernstige zaak is om over te laten aan slechts enkelen. De dialoog is het medicijn tegen conflicten. De dialoog heelt wonden en maakt de toekomst mogelijk.
De oorlog kan enkel overwonnen worden door de vrede. Wanneer we ons de wegen van de vrede niet kunnen voorstellen, resten ons enkel haat en puinhopen. We moeten de moed hebben om de vrede te bedenken, want er zijn maar twee mogelijkheden: een toekomst van vrede of helemaal geen toekomst. Niet voor de winnaars noch voor de verliezers.
Wij zeggen tot de jonge generaties: laat je niet misleiden door het droevige realisme van wie zegt dat dialoog en gebed tot niets dienen. Zonder gebed en zonder dialoog stikt de wereld.
Het geweld kan gestopt worden. Wie geweld gebruikt, brengt altijd de eigen zaak in diskrediet. Alles gaat verloren door de oorlog.
Dat God de wereld een toekomst mag geven. Die toekomst is vrede.
Antwerpen, 9 september 2014